Kişisel verisi işlenen gerçek kişiler, kendilerine ait kişisel veriler üzerinde tam olarak bir hâkimiyete sahiptir. Kanun’un 11.maddesi de düzenlenen ilgili kişinin hakları da bunu doğrulamaktadır. Kanun ilgili kişilerin haklarını düzenlendiği gibi hakların kullanabilmesi için gerekli olan yöntemleri de düzenlemiştir. Kanun’da düzenlenen bu yöntemlere ilgili kişinin hak arama yöntemleri diyebiliriz.
İlgili kişilerin hak arama yöntemlerinin birisi başvuru hakkı diğeri şikâyet hakkıdır. Düzenlenen bu yöntemlerle ilgili bilinmesi gereken en önemli unsur aralarında kademeli bir usulün öngörülmesidir.
Yani ilgili kişilerin Kanunun uygulanmasıyla ilgili taleplerini ilk olarak veri sorumlusuna iletmeleri gerekecektir. Veri sorumlusuna yapılan başvurudaki talebin reddedilmesi, verilen cevabın yetersiz bulunması veya başvuruya süresinde cevap verilmemiş olması durumlarında ilgili kişiler Kurula şikâyet hakkını elde edeceklerdir.
Yani ilgili kişi, hak arama yöntemlerinden olan başvuru ve şikâyet haklarından öncelikle başvuru hakkını kullanacaktır. Başvuru hakkının sonucunda talebinin reddedilmesi, cevabın yetersiz bulunması veya başvuruya süresinde cevap verilmemiş olması halinde ilgili kişi ikinci hakkı olan şikâyet hakkını kullanabilecektir.
Başvuru Hakkı
Başvuru hakkı Kanun’ un 13. Maddesinde düzenlenmiştir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Başvuru, Şikâyet ve Veri Sorumluları Sicili Veri sorumlusuna başvuru
MADDE 13- (1) İlgili kişi, bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili taleplerini yazılı olarak veya Kurulun belirleyeceği diğer yöntemlerle veri sorumlusuna iletir.
(2) Veri sorumlusu başvuruda yer alan talepleri, talebin niteliğine göre en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde ücretsiz olarak sonuçlandırır. Ancak, işlemin ayrıca bir maliyeti gerektirmesi hâlinde, Kurulca belirlenen tarifedeki ücret alınabilir.
(3) Veri sorumlusu talebi kabul eder veya gerekçesini açıklayarak reddeder ve cevabını ilgili kişiye yazılı olarak veya elektronik ortamda bildirir. Başvuruda yer alan talebin kabul edilmesi hâlinde veri sorumlusunca gereği yerine getirilir. Başvurunun veri sorumlusunun hatasından kaynaklanması hâlinde alınan ücret ilgiliye iade edilir.
Kanunun 13. maddesine göre; ilgili kişilerin, Kanunun uygulanmasıyla ilgili taleplerini, öncelikle veri sorumlusuna iletmeleri zorunludur. İlgili kişilerin, taleplerini veri sorumlusuna yazılı olarak ya da Kurulun belirlediği diğer yöntemlerle iletebilmelerine imkân sağlanmaktadır.
Diğer yöntemler, Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ ile düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre;
1. Yazılı Başvuru,
2. İlgili Kişilere Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) Adresi,
3. Güvenli Elektronik İmza,
4. Mobil İmza,
5. İlgili Kişi Tarafından Veri Sorumlusuna Daha Önce Bildirilen Ve Veri Sorumlusunun Sisteminde Kayıtlı Bulunan Elektronik Posta Adresini Kullanmak Suretiyle,
6. Başvuru Amacına Yönelik Geliştirilmiş Bir Yazılım Ya Da Uygulama Vasıtasıyla
Veri sorumlusuna başvurma olanağı tanınmıştır.
İlgili kişinin talebi alan veri sorumlusunun, ücretsiz olarak veya işlemin ayrıca bir maliyeti gerektirmesi halinde, Kurul tarafından belirlenen tarifeye göre alacağı ücret mukabilinde en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde talebi incelemesi; kabul veya gerekçesini açıklayarak reddetmesi, ayrıca cevabını ilgili kişiye bildirmesi öngörülmektedir. Veri sorumlusunun talebi kabul etmesi halinde, gereğini yerine getirmesi; şayet ilgili kişinin, Kanunun uygulanmasıyla ilgili talebine konu hususta veri sorumlusu hatalıysa, alınan ücretin ilgiliye iade edilmesi gerekmektedir.
Veri Sorumlusuna Yapılan Başvuruların Türkçe Olması Gerekli Midir?
Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğin 4. maddesinde ilgili kişilerin başvurularını Türkçe olarak yapmak kaydıyla bu haktan yararlanabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla veri sorumlusuna yapılan başvuruların Türkçe olması gerekmektedir.
Kişi Sadece Kendisi İçin Mi Veri Sorumlusuna Başvurabilir?
Kanunun 11. maddesi gereği ilgili kişi kural olarak kendisiyle ilgili konularda veri sorumlusuna başvurabilme hakkına sahiptir.
Veri Sorumlusuna Başvurmadan Doğrudan Kurula Şikâyet Yapılabilir Mi?
İlgili kişi veri sorumlusuna başvuru yapmadan, doğrudan Kurula şikâyette bulunamamaktadır. Kanun kademeli bir hak arama yöntemi düzenlediği için ilgili kişi öncelikle veri sorumlusuna başvurmalıdır. Yani veri sorumlusuna başvurmak zorunlu, daha sonra Kurula şikâyet yoluna başvurmak ise isteğe bağlıdır. Dolayısıyla veri sorumlusuna başvuru yolu tüketilmeden Kurula şikâyet yoluna gidilemez.
İlgili Kişilerin Kişisel Verilerine İlişkin Talepleri Ücrete Tabi Midir?
Kanunun 13. maddesi gereğince, veri sorumluları tarafından ilgili kişilerin talepleri ücretsiz olarak karşılanması gerektiği düzenlenmiştir. Ancak talep konusu yapılacak işlemin ayrıca bir maliyeti gerektirmesi halinde veri sorumlularınca alınabilecek ücretin belirlenmesi konusunda Kişisel Verileri Koruma Kurulu yetkilendirilmiştir.
Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ ‘ine göre:
İlgili kişinin başvurusuna yazılı olarak cevap verilecekse 10 sayfaya kadar ücret alınmayacağı, 10 sayfanın üzerindeki her sayfa için 1 Türk Lirası işlem ücreti alınabileceği, başvuruya cevabın CD, flash bellek gibi bir kayıt ortamında verilmesi halinde veri sorumlusu tarafından talep edilebilecek ücretin söz konusu kayıt ortamının maliyetini geçemeyeceği belirlenmiştir.
İlgili kişinin, Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun uygulanmasıyla ilgili talebine konu olan hususta veri sorumlusu hatalıysa, alınan ücretin ilgili kişiye iade edilmesi gerekmektedir.
İlgili Kişilerin Haklarına İlişkin Talepleri Veri Sorumlusu Tarafından Ne Kadar Sürede Cevaplanmalıdır?
Kanunun 13. maddesi gereğince, veri sorumluları ilgili kişilerin taleplerini en kısa sürede ve en geç otuz gün içinde incelemelidir. İnceleme sonucuna göre talebi kabul etmeli veya gerekçesini açıklayarak reddetmeli, ayrıca cevabını ilgili kişiye bildirmelidir.
Comments